นักลงทุน Venture Capital มองหาผู้ก่อตั้งบริษัทเทคโนโลยี (Startup) แบบไหน

May 13, 2024

“เพียง 10% ของสตาร์ทอัพเท่านั้นที่ประสบความสำเร็จ” โดย 23% ของความล้มเหลวมาจากการขาดทีม Founder ที่เหมาะสม ดังนั้นนักลงทุน Venture Capital (VC) เลยให้ความสำคัญกับตัวผู้ก่อตั้งมากไม่แพ้แผนธุรกิจเลยทีเดียว

แล้วทำไม VC ถึงให้ความสำคัญกับ Founder พอๆกับ Business plan เลยล่ะ?

ในระยะเริ่มแรก (Early Stage) ของธุรกิจที่ผลิตภัณฑ์ยังไม่เป็นรูปเป็นร่าง และอาจยังไม่สร้างรายได้หรือกำไรที่ปกตินักลงทุนใช้ช่วยตัดสินใจ นักลงทุนก็ต้องตัดสินใจโดยดูจากตัวผู้ก่อตั้งเป็นหลัก หลายครั้งเราจึงเห็น Acquihiring ซึ่งหมายถึงการซื้อกิจการเพื่อซื้อ Talent อย่างที่เรามักเห็นในรายการ Shark Tank ที่นักลงทุนเลือกลงทุนเพราะเชื่อในศักยภาพผู้ก่อตั้งไม่ใช่ตัวผลิตภัณฑ์ เพราะแผนธุรกิจอาจเปลี่ยนได้ แต่ทีมผู้ก่อตั้งไม่เปลี่ยนและผู้ก่อตั้งที่เก่งจะปรับตัวเร็ว ซึ่งจำเป็นในในะระยะเริ่มต้นของธุรกิจ

แล้วคุณลักษณะของ Founder ใดที่ช่วยผลักดันให้สตาร์ทอัพสำเร็จ ต้องเป็นอย่างไรดีล่ะ?

จากวิจัยล่าสุดที่เป็นความร่วมมือของมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด มหาวิทยาลัยซิดนีย์ และมหาวิทยาลัยเมลเบิร์น ซึ่งมุ่งหาความเชื่อมโยงระหว่างคุณลักษณะของผู้ก่อตั้ง กับความสำเร็จของธุรกิจเกิดใหม่ พบว่ามี 3 ข้อที่มีผลมากที่สุด ที่น่าแปลกใจคือเป็นคุณสมบัติอื่นนอกเหนือไปจาก สติปัญญา (intelligence) หรือ ความอดทน (grit) ที่เราได้ยินกันบ่อยๆ

‍

3 อันดับคุณลักษณะของ Top Founders

1. รักการผจญภัย ชอบความหลากหลาย (Adventurousness)

รักการผจญภัยมีผลมากที่สุดต่อความสำเร็จจากคุณลักษณะทั้งหมด การเริ่มต้นทำธุรกิจหลายครั้งต้องทดลองสิ่งใหม่ และระยะแรกที่ทีมมีคนน้อย ตัวผู้ก่อตั้งจำเป็นต้องรู้หลายเรื่องคุมงานได้หลายแผนก หากไม่ชำนาญเรื่องใดผู้ก่อตั้งก็จะต้องเปิดใจเรียนรู้สิ่งใหม่ให้เร็ว ตัวอย่างผู้ก่อตั้งที่รักการผจญภัยที่ดีคือ Richard Branson ผู้ก่อตั้ง Virgin Group ผู้ชอบความหลากหลายแปลกใหม่ Richard เล่าว่าเคล็ดลับหนึ่งคือการแบ่งเวลาชีวิต 1 ใน 3 ของเวลาทั้งหมดเพื่อที่จะทดลองไอเดียธุรกิจใหม่ ๆ การลองผิดลองถูกอย่างสม่ำเสมอนี้ทำให้เขากลายเป็นนักธุรกิจที่ประสบความสำเร็จในแทบทุกอุตสาหกรรมตั้งแต่การเงิน การท่องเที่ยว จนถึงสุขภาพ

2. ไม่ถ่อมตัวจนเกินไป รักการเป็นที่ให้ความสนใจ (Low level of modesty)

เมื่อลองวิเคราะห์หากในวันที่ธุรกิจยังเล็ก และมีเสียงเบา ก็จำเป็นที่ตัวผู้ก่อตั้งจะต้องเป็น “กระบอกเสียง” แทน ผู้ก่อตั้ง HEO Robotics และ Forage ชาวออสเตรเลียที่เติบโต 10X ให้คะแนะนำสำคัญที่สุดข้อหนึ่งแก่ผู้ก่อตั้งรุ่นน้องชาวออสเตรเลียว่า อย่าถ่อมตัวมากเกินไป เพราะชาวออสเตรเลียมักเป็นคนที่ถ่อมตัวมากกว่าเวลาพรีเซ้นต์เมื่อเทียบกับชาวอเมริกัน ซึ่งสิ่งนี้อาจกลายเป็นทำให้ดูไม่มั่นใจได้ แต่ถึงเวลา pitch จงมั่นใจในธุรกิจของตัวเองอย่างมากที่สุด เพราะผู้ก่อตั้งที่ดูเชื่อมั่นใน product ตนเอง ทางจิตวิทยาผู้รับสารหรือนักลงทุนก็จะเชื่อมั่นไปด้วยและมีแนวโน้มลงทุนมากกว่า

เมื่อดูบริบททางวัฒนธรรมคนไทยมีค่านิยมที่ค่อนข้างถ่อมตัวคล้ายคลึงกับตัวอย่างที่เป็นชาวออสเตรเลีย คำแนะนำจาก founder นี้จึงประยุกต์ใช้กับ founder คนไทยได้เป็นอย่างดี อย่างไรก็ตามคุณสมบัติเหล่านี้มีประโยชน์มากน้อยตามแต่บริบท เช่นความไม่ถ่อมตัวนั้นก็จะต้องสมดุลกับการเปิดรับสิ่งใหม่ แม้มั่นใจแต่ยังต้องเปิดรับต่อข้อติหรือคำแนะนำ‍

3. มีพลังงานล้นเหลือ กระตือรือร้น (High level of activity)

ผู้ก่อตั้งที่ประสบความสำเร็จจะต้องมีความกระตือรือร้นมาก ในระยะเริ่มต้นนอกจากผู้ก่อตั้งมีความรับผิดชอบมากแล้วยังต้องรับมือกับปัญหาต่าง ๆ และทีมในช่วงเริ่มต้นมีน้อยหลายครั้งที่ผู้ก่อตั้งต้องลงมือและจัดการเองหลากอย่าง จึงอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่อาจได้ยินกันบ่อย ๆ

แน่นอนที่สุดไม่ได้มีสูตรสำเร็จว่าผู้ก่อตั้งควรต้องเป็นแบบใดแบบหนึ่ง ทุกคนมีคุณลักษณะด้านบนมากน้อยต่างกัน เมื่อนำคุณลักษณะด้านบนมาจัดประเภทผู้ก่อตั้งของสตาร์ตอัปที่ประสบความสำเร็จจะสามารถแบ่งได้ 6 แบบ

นักสู้ (Fighter): เป็นผู้ก่อตั้งที่ไม่ย่อท้อ อารมณ์สงบนิ่งและยืดหยุ่นเมื่อเจออุปสรรค และยังเด่นเรื่องความชาญฉลาด
นักปฎิบัติ (Operator): เป็นคนที่ทำให้แผนการดำเนินงานเป็นไปอย่างแม่นยำและรวดเร็ว มีความกระตือรือร้นสูงและเป็นระบบระเบียบ
ผู้รักความสำเร็จ (Accomplisher): เน้นเป้าหมายเป็นสำคัญ รักการผจญภัยและกระตือตือร้นมาก แน่วแน่กล้าแสดงออก แต่อาจขาดความเชี่ยวชาญที่เฉพาะทาง
ผู้นำ (Leader): มีความเป็นผู้นำสูงโดยธรรมชาติ คนที่ทำงานด้วยชื่นชอบยอมรับ รักการผจญภัยและมีพลังมากคล้าย ผู้รักความสำเร็จ
ผู้เชี่ยวชาญ (Expert): มีความรู้และทักษะเฉพาะทางในอุตสากรรมที่ตนอยู่ ทำให้สามารถเข้าใจและพัฒนาผลิตภัณฑ์หรือวางแผนธุรกิจได้อย่างเฉียบคม จุดเด่นที่สุดคือความฉลาดและเปิดรับสิ่งใหม่ ‍
นักพัฒนา (Developer): เป็นผู้พัฒนาผลิตภัณฑ์และปรับตัวตามผลตอบรับอย่างรวดเร็ว เมื่อเทียบกับผู้ก่อตั้งแบบอื่นมีลักษณะทุกอย่างกลางๆ ทั้งด้านการเปิดรับ อารมณ์ที่สงบนิ่ง หรือความชาญฉลาด มีความคล้ายคลึงกับกลุ่มนักสู้

ในมุมนักลงทุนหากเราเข้าใจว่าผู้ก่อตั้งมีลักษณะอย่างไร นอกจากเป็นส่วนช่วยให้ประสบความสำเร็จแล้ว จะยังทำให้รู้ได้อีกว่าจุดไหนของธุรกิจที่เป็นจุดเด่น หรือ นักลงทุนอาจต้องเข้าไปช่วยเสริมส่วนที่ขาด เช่น Tony Xu ผู้ก่อตั้ง DoorDash เป็น Accomplisher กระตือรือร้นและวางกลยุทธ์เก่ง รู้ว่าต้องทำอย่างไรให้ถึงจุดที่ตั้งไว้ แต่ก็อาจขาดความเชี่ยวชาญในบางเรื่อง เช่น ในช่วงแรก DoorDash ไม่เชี่ยวชาญเรื่องดีไซน์ นักลงทุนอย่าง Pear VC ก็ส่งดีไซน์เนอร์จาก Googleไปช่วย และยังเข้าไปช่วยเรื่องการปฎิบัติการ (Operations) ให้เป็นระบบมากขึ้นอีกด้วย

‍

หลักความสำเร็จเป็นหมู่คณะ (The ensemble theory of success)

อีกประเด็นที่สำคัญไม่แพ้ผู้ก่อตั้งแต่ละคน การดู “ภาพรวม” ของทีมก้สำคัญไม่แพ้กัน โดยทีมที่มักประสบความสำเร็จมักเป็นทีมที่ผู้ก่อตั้งร่วมมีลักษณะที่แตกต่าง แต่ส่งเสริมซึ่งกันและกัน เช่น เมื่อเทียบทีมผู้ก่อตั้ง 3 คน ทีมที่มีผู้นำ 2 คนและนักพัฒนามีโอกาสสำเร็จมากกว่าทีมที่เป็นผู้รักความสำเร็จทั้งสามคนมากกว่า 4 เท่า ยกตัวอย่างเคส Steve Jobs and Steve Wozniak ผู้ก่อตั้ง Apple ที่ทักษะที่ส่งเสริมกันของทั้งคู่ผลักดันให้ Apple สำเร็จ Jobs เป็นนักการขายที่เก่งและมองภาพใหญ่ในขณะที่ Wozniak เป็นกูรูทางฝั่งอิเล็กทรอนิกส์ เมื่อร่วมมือกันก็ช่วยผลักดันให้ธุรกิจไปได้ไกลมาก

การวิเคราะห์คุณลักษณะเหล่านี้สำคัญทั้งจากทั้งฝั่งผู้ประกอบการและนักลงทุน ในหลักสูตรของ VC101 นั้น จะช่วยให้ทั้งสตาร์ทอัพและนักลงทุนได้เข้าใจหลักการนี้มากยิ่งขึ้นจากทุกมุมมองที่กล่าวมาในบทความนี้

📌สมัครเรียนเลยวันนี้: https://uhvug5i4sgr.typeform.com/to/JfgK4zuO

ข้อมูลเพิ่มเติม: https://www.disruptignite.com/vc101

````````````````````````````````````````````

‍เรียน Onsite ทุกวันเสาร์

🕘เวลา 9.00 - 17.00 น.

🗓 ตั้งแต่วันที่ 17 สิงหาคม - 21 กันยายน 2567

ที่โรงแรมชั้นนำในกรุงเทพมหานคร

````````````````````````````````````````````

LINE: @disruptignite

Email: all@disruptignite.com

Tel: 089-991-8659

‍